Miasto 44

fot. www.kulturaliberalna.pl

[Tekst zawiera spoilery]

Kilka dni temu miała miejsce 70 rocznica kapitulacji Powstania Warszawskiego. Z mediów trudno się było o tym dowiedzieć. Szkoda, bo 2 października to byłaby o wiele lepsza data na dyskusję o Powstaniu, niż 1 sierpnia. W zamian dostaliśmy film, który dla mniej jest bardziej sugestywny, niż powtarzane w kółko argumenty obu stron.

Zdecydowanie nie jest dzieło z serii "jak wraz z kilkoma kumplami wygraliśmy II wojnę światową". Oczywiście daleko mu do realizmu, zresztą raczej nie tego wymaga się od fabuły. Główny bohater nie zawsze zachowuje się racjonalnie i ma ponadprzeciętnie dużo szczęścia, trudno jednak żądać od reżysera, aby uśmiercił najważniejszą postać w połowie filmu. I tak, w porównaniu z kanonem gatunku, Miasto 44 nie drażni nadmiernym patosem, wręcz przeciwnie, dość gorzko przedstawia obraz wojny.

Sam główny bohater - Stefan, nie jest typem herosa. Do konspiracji przyłącza się przez przypadek. W ogóle raczej poddaje się wydarzeniom, niż próbuje wywierać na nie wpływ. Czasem irytuje jego niedojrzałość, nawet infantylizm, ale przez swoją prostolinijność zyskuje sympatię.  

Mam wrażenie, że w polskim kinie często brakuje momentów, które zapisałyby się w pamięci na dłużej. Janowi Komasie udało się o to zadbać. Scena wybuchu miny samobieżnej, którą ludzie wzięli za czołg i która kończy się deszczem krwi, zapada w pamięć tak mocno, jak pierwsze chwile filmu Szeregowiec Ryan, pokazujące lądowanie na plażach Normandii.

Drugi moment , to kiedy powstaniec musi patrzeć na śmierć swoich najbliższych. Decyzja o walce z Niemcami pociągnęła za sobą ogromne konsekwencje dla ludności cywilnej. Dobrze jest również dostrzec perspektywę tych osób, które były kompletnie bezbronne w starciu z żądnym odwetu wrogiem. Los cywilów zdecydowanie obciąża sumienia podejmujących decyzję o Powstaniu.       

Chyba największe kontrowersje wzbudziły sceny slow motion, na wzór Matrixa. Mi one nie przeszkadzały, choć bez nich Miasto 44 też by się obeszło. Generalnie efekty specjalne dużo powyżej średniej w polskiej kinematografii. 

Dobór muzyki też był kontestowany. Można usłyszeć zarówno przedwojenne szlagiery, jak i dubstep. Mieszanie konwencji nie zawsze musi być czymś złym. Kto sobie wyobraża scenę ataku helikopterów z Czasu Apokalipsy, bez muzyki Wagnera?

Dwie godziny w kinie zleciały nie wiadomo kiedy. Chętnie obejrzałbym jakąś dłuższą, reżyserską wersję. Sequela raczej nie będzie, ale może jakiś spin-off, w tym samym klimacie, ale z innymi bohaterami? Dla mnie na pewno najlepszy, polski film tego roku i jeden z najlepszych ostatniej dekady.